Immunotherapie bij borstkanker

Immunotherapie bij borstkanker

Een vrij nieuwe behandeling is immunotherapie, die wordt toegepast als de tumorcellen veel bepaalde eiwitten hebben: HER2neu. Deze eiwitten zorgen ervoor dat de tumorcellen te veel groeiprikkels krijgen. Ongeveer 25 tot 30 procent van de vrouwen met borstkanker heeft een tumor met deze eigenschap.

Niet alle soorten kanker worden behandeld met doelgerichte therapie. Om in aanmerking te komen voor doelgerichte therapie moet de tumor bepaalde kenmerken hebben. Of u in aanmerking komt voor doelgerichte therapie kunt u bespreken met uw specialist.

Doelgerichte therapie is een behandeling met medicijnen die de celdeling van kankercellen remmen of kankercellen doden. Doelgerichte therapie brengt minder schade toe aan gezonde cellen dan bijvoorbeeld chemotherapie. Doelgerichte therapie wordt ook wel targeted therapy genoemd.

Werking doelgerichte therapie

De werking van doelgerichte medicijnen is verschillend en is afhankelijk van het doel dat het medicijn wil bereiken. Doelgerichte medicijnen kunnen werken aan de buitenkant of aan de binnenkant van een cel.

Doelgerichte therapie is er op gericht om:

  • Kankercellen te stimuleren zichzelf te vernietigen

Als gezonde cellen ernstig beschadigd zijn, vernietigen zij zichzelf. Dat heet: geprogrammeerde celdood. Kankercellen moeten dit eigenlijk ook doen, maar het mechanisme dat zorgt voor geprogrammeerde celdood is uitgeschakeld. Daardoor blijven de kankercellen zich delen en doorgroeien.

  • Kankercellen te  vernietigen

Ons afweersysteem - ook wel immuunsysteem genoemd - kan onderscheid maken tussen lichaamseigen cellen en lichaamsvreemde cellen. Ons afweersysteem is ook in staat om onderscheid te maken tussen lichaamseigen cellen en lichaamseigen cellen die veranderd zijn, zoals kankercellen. Dit vermogen om kankercellen te herkennen kan door allerlei factoren verloren zijn gegaan. Er zijn stoffen die zich kunnen binden aan receptoren (ontvangers) op de buitenkant van kankercellen. Zo worden de kankercellen herkenbaar voor ons afweersysteem. Ons afweersysteem kan dan de kankercellen aanvallen en doden.

  • De bloedvat-aanmaak van kankercellen te remmen

Net als gezonde cellen hebben kankercellen zuurstof en voedingsstoffen nodig. Deze worden door het bloed naar de cellen gebracht. Als kankercellen te weinig zuurstof of voedingsstoffen krijgen, gaan ze groeifactoren aanmaken. Groeifactoren zorgen ervoor dat bloedvaten in de buurt van de tumor nieuwe bloedvaten gaan maken in de richting van de tumor. Zo wordt de tumor beter voorzien van zuurstof en voedingsstoffen. De vorming van bloedvaten heet: angiogenese.

  • De groei van kankercellen te remmen

Op sommige kankercellen zitten receptoren (ontvangers) voor groeifactoren. Zij bevorderen de groei  van kankercellen. Er zijn medicijnen die ervoor zorgen dat groeifactoren zich niet aan de receptoren kunnen binden. Of ze zorgen ervoor dat het signaal om te groeien wordt geblokkeerd. Hierdoor wordt de groei van kankercellen geremd.

Onderzoek op HER2neu is daarmee standaard.

Bij immunotherapie worden antilichamen gebruikt die zich aan de receptor (=ontvanger) voor HER2neu binden. Het geneesmiddel houdt zo de receptor bezet. De eiwitten kunnen zich niet meer aan de tumorcel binden en hierdoor stopt de groei van de tumor. Immunotherapie is altijd specifiek op kankercellen gericht en beïnvloedt de gezonde cellen niet.


Immunotherapie wordt in de meeste gevallen gegeven in combinatie met chemotherapie. In de adjuvante behandeling is de behandelingsduur een jaar en in de palliatieve behandeling zolang als mogelijk is.

Immunotherapie kan gepaard gaan met bijwerkingen als: griepachtige klachten, zoals rillingen en koorts en vermoeidheid.

Minder vaak komen voor: buikpijn, diarree, huiduitslag, duizeligheid en misselijkheid.

Eén van de bijwerkingen van immunotherapie is vermindering van de hartspierfunctie. Voor dat met de behandeling gestart kan worden, wordt de hartspierfunctie onderzocht met behulp van een LVEF (zie onderzoeken). Deze scan wordt tijdens de behandeling regelmatig herhaald.

Zie verder: www.borstkankervereniging.nl

Betrokken afdelingen en vakgroepen