Door suikerziekte (diabetes mellitus) kunt u een diabetische voet krijgen. De verhoogde glucosewaarden tasten de bloedvaten, huid, spieren en zenuwen aan. Al deze afwijkingen kunnen tegelijkertijd of afzonderlijk van elkaar optreden.

Door de aantasting van de zenuwen voelt u niet dat wonden ontstaan en door de aantasting van de bloedvaten genezen wonden langzamer. De wonden kunnen door verminderde weerstand, slechte voedingstoestand en verwaarlozing geïnfecteerd raken.

Het diabetische voetenspreekuur is een multidisciplinair spreekuur voor mensen met diabetes mellitus en een wond of ontstekingsverschijnselen aan de voet.

Multidisciplinair team

Ons team heeft als doel zo snel mogelijk het onderliggende probleem van de wond te vinden, zodat we een behandeling kunnen starten. De volgende zorgverleners werken samen binnen het Diabetische voetenspreekuur: vaatchirurg, revalidatiearts, internist, wondverpleegkundige, gipsverbandmeester, diabetesverpleegkundige, huidtherapeut, vaatlaborant, radioloog en verpleegkundig specialist vaatchirurgie.

Afspraak op de Diabetische voetenspreekuur

Als u een afspraak heeft, wordt u op een dinsdagochtend om 09.00 uur nuchter (u mag vanaf een bepaalde tijd niet eten en drinken) op de polikliniek Chirurgie (bouwdeel G, begane grond) verwacht.

Daar worden de verschillende onderzoeken uitgevoerd. Om 13.00 uur vindt de artsenvisite plaats. Dan wordt met u besproken welke behandeling  het beste is.

Afhankelijk van de oorzaak van de wond krijgt u afspraken voor verder onderzoek, een bezoek aan de specialist en een wondbehandelplan mee. Wondbehandeling en eventueel gipsverband vindt om 13.30 uur plaats. Bij infectie van het bot wordt u misschien opgenomen.

Lees meer in de folder Diabetische voetenspreekuur.

Als u de eerste keer op het spreekuur komt, worden in 1 ochtend alle onderzoeken gedaan om de oorzaak van de wond te achterhalen en waarom het niet geneest. 

Tussen de middag bespreekt het team alle verzamelde informatie en maakt een advies behandelplan. Dit behandeladvies wordt met u besproken en gelijk uitgevoerd.

Hieronder vindt u de belangrijkste onderzoeken naast bloedonderzoek naar suikerwaarde, cholesterol en nierfunctie.

• Enkel/arm-index
  De bloeddruk wordt aan de arm  en aan de enkel gemeten. Wanneer de bloeddruk aan de enkel veel lager is dan aan de arm, dan is er een vernauwing in de bloedvaten (macro-angiopathie).
  
  
• Teendrukmeting
  Hierbij wordt de bloeddruk in de tenen gemeten en vergeleken met de bloeddruk aan de arm. Bij een lage druk in de tenen of juist een heel hoge druk door de stijfheid van de haarvaatjes spreken we van micro-angiopathie.
• Röntgenfoto
  Hierbij wordt met röntgenstraling een foto gemaakt, zodat uw behandelaar kan beoordelen of er een botontsteking en andere afwijkingen aan de botten is.

Als blijkt dat er een vaatvernauwing bestaat die schadelijk is voor de wond, wordt op een ander moment verder onderzoek gedaan. Dit kan met:

• Duplex
  Dit is een onderzoek met echografie en doppler op het Vaatcentrum waarbij de richting en snelheid van de bloedstroom wordt beoordeeld. Het onderzoek is pijnloos en ongevaarlijk. Nadeel is dat gassen in de darmen en een forse omvang van de buik het onderzoek kunnen belemmeren.
• MRA
  Een Magnetic Resonance Angiography (MRA) maakt gebruik van sterke elektromagnetische straling in een smalle tunnel. Deze straling is niet gevaarlijk. Met het onderzoek worden dwarsdoorsnedes van het lichaam gemaakt, de bloedvaten worden zichtbaar gemaakt met contrastvloeistof. Het onderzoek is ongeschikt voor mensen met claustrofobie, als u metalen voorwerpen, zoals vaatclips, een pacemaker of kunstkleppen, in uw lichaam hebt of als u zwanger bent.
• CT-angiografie
  Een computer tomografie (CT) is een onderzoek om met behulp van röntgenstraling dwarsdoorsnede-foto’s van lichaamsdelen te maken. Om de bloedvaten vast te leggen, gebruikt de radioloog contrastvloeistof, wat schadelijk kan zijn voor de nieren. Als u kans hebt op nierschade wordt u voorbereid op de ‘contrastnefrospreekuur‘ van Interne Geneeskunde.

Uw behandeling is afhankelijk van welke afwijkingen aan de voet 
gevonden worden. Wondherstel, het voorkomen van opnieuw ontstaan 
van wonden en het voorkomen van amputatie zijn de belangrijkste 
doelen.

Hiervoor bestaat de behandeling in eerste instantie uit een passend wondverband, bestrijden van infectie, herstel van de bloedtoevoer en ontlasting van de kwetsbare plekken aan de voet.

• Wondbehandeling
  Allereerst wordt de wond schoongemaakt en wordt eventueel dood weefsel verwijderd. Eelt wordt verwijderd van de wondranden. Daarna wordt de wond verbonden. Afhankelijk van de vochtigheid van de wond wordt een absorberend en zuiverend verband (alginaat) of een hydrogel gebruikt. Van de wondconsulente krijgt u instructies hoe de wond verbonden moet worden. Kunt u dit niet zelf dan kan de thuiszorg bij u komen voor het verbinden van de wond.
• Bestrijding van infectie
  Wanneer de wond ontstoken is, wordt in eerst de infectie bestreden met een kuur van 2 antibioticasoorten. Werkt dit niet  goed genoeg dan wordt u mogelijk opgenomen om een antibioticakuur via het infuus toegediend te krijgen.
• Drukontlasting
  Wanneer uw huidige schoenen door druk de wond in stand houdt, wordt de voet ontlast met onderbeensloopgips, een gipsschoen of een Mabal-schoen. Het gips wordt verwisseld en de wonden verbonden op de Gipskamer, de vaatchirurg of revalidatiearts kijkt regelmatig mee. Aansluitend worden aangepaste schoenen aangemeten bij het spreekuur van de revalidatiearts en orthopedisch schoenmaker.
• Herstel van de doorbloeding
  Welke behandeling nodig is om de vaatvernauwing op te heffen, hangt af van de plaats en ernst van de afwijking. De vaatchirurg kan hiervoor meerdere technieken gebruiken. Bij dotteren en stentplaatsing wordt met een prik in de lies een katheter met ballon door het afgesloten deel van de slagader gebracht. In het vernauwde deel wordt de ballon opgeblazen, eventueel wordt een stent achtergelaten zodat het bloedvat zich niet weer sluit.
  Onder bepaalde omstandigheden kan gekozen worden voor een bypassoperatie. Daarbij wordt een omleiding van een eigen ader of een kunststof ader aangelegd om de vernauwing of afsluiting van de slagader.
• Amputatie
  Wanneer geen van de bovenstaande behandelingen helpen, kan het noodzakelijk zijn om de voet of delen hiervan te amputeren. Tijdens de herstelperiode krijgt u begeleiding van de revalidatiearts en worden aangepaste schoenen of een prothese aangemeten.

U hebt zelf een grote verantwoordelijkheid voor de verzorging van uw voeten. Dit houdt in:

• Controleer iedere dag uw voeten, ook tussen de tenen.
• Was iedere dag de voeten en droog ze heel precies, ook tussen de tenen.
• Houd de watertemperatuur beneden 37 ̊C.
• Gebruik nooit (elektrische) voetenbaden of sodabaden.
• Houd uw voeten vrij van warme materialen (verwarmingsplaat of kruik in bed).
• Nagelverzorging en verwijdering van eelt door een podotherapeut of pedicure met diabetesaantekening.
• Gebruik geen pleisters met chemische middel tegen eksterogen of eelt.
• Draag goed passende schoenen, in en buiten de woning.
• Loop niet op blote voeten of op sokken ook niet binnenshuis.
• Zorg voor schoenen zonder naden en randen aan de binnenzijde.
• Gebruik altijd sokken in de schoenen, liefst zonder naden of draag de naden naar buiten.
  Inspecteer uw schoenen voordat u ze aantrekt.
• Maak regelmatig de binnenkant van de schoenen schoon.
• Voorkom schommelingen van en hoge bloedsuikerwaarden.
• Zorg voor een gezonde levensstijl: niet roken, gezond gewicht, lichaamsbeweging, gezonde, gevarieerde voeding met weinig verzadigd vet en alcohol met mate.

Het is belangrijk om thuis heel precies met de wondbehandeling door te 
gaan, volgens het advies van de wondconsulente. Hieronder volgen een paar algemene aanwijzingen:

• Het is heel belangrijk dat de wondranden niet kapot gaan en niet verweken, gebruik dus nooit voetenbadjes.
• Wanneer de wond achteruit gaat of gaat ontsteken neem dan contact op met uw behandelaar.
• De wond kan met kraanwater gereinigd worden. Gebruik lauw
  kraanwater met een zachte straal. Dep de voet droog met een
  schone handdoek, het wondbed met een schoon gaasje.
• Gebruik de voorgeschreven verbandmiddelen volgens de instructies van de wondconsulent en zorg dat ze niet kunnen schuiven.
• Als uw tenen in het verband zitten, let dan op dat de huid tussen de tenen niet gaat verweken of broeien. Houd de tenen vrij van elkaar, leg er zo nodig opgerolde zachte gaasjes tussen.

Op onderstaande websites vindt u meer informatie over Diabetes Mellitus 
en voetverzorging:

• www.podotherapie.nl
• www.diabetesfonds.nl
• www.dvn.nl