Het werk van een brandwondenverpleegkundige in Afrika en Rotterdam

Brandwondenverpleegkundige Helma werkt al ruim 23 jaar in het Maasstad Ziekenhuis. Daarnaast deelt ze haar kennis en kunde regelmatig in Afrika.

Ze gaat soms met Stichting Interplast Holland naar Uganda, reist op persoonlijke titel naar Malawi en ondersteunt Stichting African Hospitals (een initiatief van Maasstad Ziekenhuis) in Rwanda. Alles met één doel: de brandwondenzorg in Afrika verbeteren.

Als Helma in Afrika is, ondersteunt ze de verpleegkundigen daar. Niet alleen door werk van hen over te nemen, maar ook door les te geven over wondzorg. En ze geeft hen meer zelfvertrouwen in het werk wat ze doen. “Ik maak verpleegkundigen trots op hun werk. Ze doen namelijk heel mooi en belangrijk werk.”

Preventie

“In Afrika hebben veel mensen brandwonden. Ongeveer 90% van alle brandwonden ter wereld ontstaan in Afrika en Azië,” vertelt ze. “De gebieden zijn vaak dichtbevolkt en onderontwikkeld.” Mensen koken er nog op open vuur. Elektriciteitskabels zijn op een onveilige manier aangelegd, waardoor sneller kortsluiting ontstaat. En er vinden er veel huisbranden plaats, omdat mensen hun woning met kaarsen verlichten.

“Mijn werk in landen als Uganda gaat niet alleen over de verzorging van brandwonden, maar juist ook over uitleggen hoe je brandwonden voorkomt.” Zo kwam ze ooit op een school waar ze kleine kinderen hete pap serveerden. De pap werd uitgedeeld direct uit de hete pan. De kinderen ging vervolgens rennend naar een plek om de pap op te eten. Om te voorkomen dat de kinderen brandwonden zouden oplopen, legde Helma de medewerkers van de school eerst uit dat ze de pap minder heet moesten uitdelen. Vervolgens leerde ze de schoolmedewerkers wat te doen als een kind toch brandwonden oploopt.

Wondzorg aangepast op locatie

“In Europa hebben we hele andere producten om brandwonden te verzorgen dan in Afrika. Sommige producten die we in het Brandwondencentrum in Rotterdam regelmatig gebruiken, zijn in Afrika onbetaalbaar of niet verkrijgbaar. Dan dwingt je te kijken naar wat er mogelijk is met de materialen die de verpleegkundigen daar wel hebben,” legt Helma uit.

Zo vertelt ze over het honingverband: “In Nederland is een honingverband heel duur. In Afrika hebben heel veel mensen bijen. Honing is daardoor een toegankelijk product. Door het aanleggen van een honingverband is een wond in 8 dagen dicht in plaats van 2 weken.”

Advies op afstand

Helma kan helaas niet het hele jaar naar Afrika om de verpleegkundigen te ondersteunen. Gelukkig zijn er wel andere oplossingen. Zo heeft ze een Whatsappgroep met de verpleegkundigen uit deze landen. Zo kan ze ook op afstand advies geven. “Vroeger had ik weinig contact met het thuisfront als ik naar Afrika was. Nu is dat heel anders. De wereld is veel kleiner waardoor je altijd contact kunt hebben, ook al ben je bijna 8.000 kilometer van elkaar vandaan.”

Het werk in het Maasstad Ziekenhuis

Van huis uit is Helma IC-kinderverpleegkundige. Nu houdt ze zich vooral bezig met het doen van onderzoek op het Brandwondencentrum. “Ook ben ik invalkracht op de afdeling Neonatologie. Als er veel kindjes zijn opgenomen of als er collega’s afwezig zijn, draai ik een dienst om te zorgen voor de allerkleinsten.”